महिनावारीको समयमा रक्तस्राव रोक्न महिलाहरूले आजकल कपडा वा सेनेटरी प्याडको सट्टा महिनावारी कपको प्रयोग गरिरहेका छन् । के तपाईलाई थाहा छ कि महिलाहरूले केहि परिस्थितिहरूमा यसको प्रयोग गर्नबाट टाढा रहनुपर्छ।
महिनावारी कप भनेको के हो ?
महिनावारीको समयमा रगत बग्ने कारणले कपडामा रगत रोक्नको लागि महिनावारी कपको प्रयोग गरिन्छ। कपडा वा प्याडको सट्टा, महिनावारी कपको प्रयोग धेरै सुविधाजनक छ। त्यहाँ केहि परिस्थितिहरू छन् जसमा महिलाहरूले यसलाई प्रयोग गर्नबाट जोगिनै पर्छ।
महिलाको महिनावारीका लागि प्रयोग हुने महिनावारी कपको प्रोटोटाइप पहिलो पटक सन् १९३० को दशकमा देखा परेको थियो। यसको पेटेन्टको लागि पहिलो आवेदन सन् १९३७ मा अमेरिकी अभिनेत्री लियोना च्यामर्स द्वारा गरिएको थियो।
पछिल्ला केही वर्षहरूमा यो कपका थप आधुनिक र सुधारिएको संस्करणहरू देखा परेका छन्। सिलिकन, रबर वा लेटेक्सबाट बनेको यो सानो कप आकारको वस्तुले बिस्तारै तर स्थिर रूपमा सेनेटरी प्याडको ठाउँ लिइरहेको छ। यसको एउटा कारण सेनेटरी प्याड एक पटक मात्र प्रयोग गरिन्छ, जबकि महिनावारी कप बढी व्यावहारिक र टिकाउ हुन्छ।
यो कप लचिलो उत्पादनहरूबाट बनेको छ, त्यसैले यसले महिलाहरूको गुप्तांग भित्र कुनै पनि असुविधा उत्पन्न गर्दैन। यसको प्रयोग गर्ने महिलाहरूका अनुशार यो बिकिनी वा लेगिंग्स जस्ता कपडाहरूमा पत्ता लगाउन सकिँदैन।
यी कपहरू धेरै साइजमा उपलब्ध छन्। यसको लम्बाइ ४ देखि ६ सेन्टिमिटरसम्म हुन्छ। स्वच्छता र सुरक्षित प्रयोगको सन्दर्भमा डाक्टरहरूको दिशानिर्देशहरू पछ्याउने यो उत्पादन पूर्ण रूपमा सुरक्षित छ र १० वर्षसम्म टिक्न सक्छ।
महिनावारीको कपलाई योनिमा कसरी हाल्नु पर्छ ?
यो कप महिलाको यौनाङ्गमा हाल्नुअघि यसलाई दुई वा तीन भागमा फोल्ड गरेर योनिमा हाल्न सकिन्छ। यसलाई धेरै तरिकामा फोल्ड गर्न सकिन्छ ताकि यो सहज देखिन्छ।
दक्षिणी ब्राजिलको पोर्टो एलेग्रेको एउटा अस्पतालमा संलग्न स्त्री रोग विशेषज्ञ ग्याब्रिएला ग्यालिनाका अनुशार महिला आफ्नो खुट्टा फैलाएर र घुँडा टेकेर शौचालय वा ओछ्यानमा बस्न सक्छिन्। यदि तिनीहरूको यौनाङ्ग धेरै सुख्खा छ केही असहज हुनसक्ने भएकाले लुब्रिकेन्ट प्रयोग गर्नुपर्छ । विशेष गरी पहिलो पटक प्रयोग गर्दा यस्तो हुनसक्छ ।
त्यसपछि यसलाई बिस्तारै भित्र हाल्नुपर्छ । रगत जम्मा गर्ने भाग छोड्ने बित्तिकै कप खुल्छ। यसलाई भित्र राम्ररी मिलाउन यसलाई अलिकति घुमाउनुपर्छ।
औँलाको सहायताले यसलाई ट्याम्पोन जस्तै गरी जननांग भित्र राख्नुपर्छ। यो कप ट्याम्पोन भन्दा फरक छ किनभने यसको कार्य रगत अवशोषित गर्न मात्र होइन यसलाई सङ्कलन गर्ने हो।
एकपटक घुसाएपछि यो कप जननांगको भागमा टाँसिन्छ। यसलाई खुला राख्नको लागि यसको छेउमा रहेको इलास्टिक ब्यान्डलाई अलिकति कडा बनाइन्छ। यो थोरै भित्र फैलिन्छ र जोडिन्छ।
महिनावारी कप एक पटकमा अधिकतम १२ घण्टासम्म प्रयोग गर्न सकिन्छ। यद्यपि, उच्च उत्सर्जन भएका महिलाहरूलाई ४ देखि ६ घण्टा पछि यसलाई परिवर्तन गर्न सल्लाह दिइन्छ।
चिकित्सका अनुशार पहिलो पटक प्रयोग गर्दा सामान्यतया अलि असहज हुन्छ। महिलालाई महिनावारी कपको प्रयोगमा बानी बसाल्न दुई वा तीन प्रयास लाग्न सक्छ। त्यसैले महिनावारी नभएका बेलामा पनि परीक्षण गर्न सकिन्छ ।
महिनावारी कप कसरी सफा गर्ने ?
पहिलोपटक प्रयोग गर्नु अघि महिनावारी कपलाई माइक्रोवेभमा वा स्टोभमा तातोपानीमा ५ मिनेट उमाल्नुपर्छ ताकि यो सुरक्षित हुन्छ। धेरै ब्रान्डहरूले यसको लागि विशेष प्रकारको कन्टेनर पनि प्रदान गर्छन्।
महिनावारीको समयमा यसलाई बारम्बार प्रयोग गर्दा यसलाई पानी र साबुनले राम्ररी सफा गर्न सल्लाह दिइन्छ। र महिनावारी सकिएपछि त्यसैगरी पखाल्नुपर्छ ।
त्यस पछि प्रयोगमा नभएको बेला यसलाई कपडाको झोलामा बन्द राख्नुपर्छ । त्यसपछि महिनावारी सुरु भएपछि यसलाई प्रयोग गर्नुअघि फेरि तातो पानीमा उमाल्नुपर्छ।
के यसबाट स्वास्थ्य खतरा हुन सक्छ?
महिनावारी कपहरू राम्ररी सेनिटाइज गरेपछि प्रयोग गर्न धेरै सुरक्षित छन्। तर यसलाई राम्ररी सफा गरिएन भने यसले संक्रमणको जोखिम बढाउन सक्छ।
चिकित्सका अनुशार गुप्तांग सूक्ष्मजीवहरूसँग सम्पर्कमा आयो भने यो हानिकारक हुन सक्छ। यसले क्यान्डिडिआसिस र भ्यागिनोसिसको समस्या निम्त्याउन सक्छ।
स्त्री रोग विशेषज्ञ अलेक्जेन्डर पुपोले कन्डमबाट एलर्जी भएका महिलाहरूलाई लेटेक्स रहित कपहरू प्रयोग गर्न सिफारिस गर्छन्।
महिनावारी कप लगाउदा के गर्ने र नगर्ने ?
सामान्यतया महिनावारी कप राख्दा पिसाब फेर्न कुनै समस्या हुँदैन। तर यदि दबाब महसुस भयो भने यसको मतलब यो कप जननांग भित्र अलि अगाडि सार्नुपर्छ ।
बच्चा नजन्माउनका लागि महिलाले पाठेघरमा आईयूडी राखेमा पनि कपको प्रयोग गर्दा समस्या हुँदैन । किनकी दुबैको स्थान फरक छ । एउटा पाठेघर भित्र हुन्छ, अर्को जननांग भित्र।
तर, यौनसम्पर्क गर्दा यो कपलाई यौनाङ्गबाट निकाल्नुपर्छ । पहिले कहिल्यै यौन सम्पर्क नगरेका महिलाहरुका लागि नरम प्रकारको कप छ।
विज्ञहरूका अनुशार मानिसहरूलाई अझै पनि महिनावारी कपको बारेमा धेरै थाहा छैन, किनभने यसको बारेमा धेरै कुरा गरिएको छैन।
महिनावारी कप प्रयोग गर्नुका फाइदाहरू र हानिहरू के हुन् ?
डाक्टरहरूको विचारमा महिनावारी कपको सबैभन्दा ठूलो विशेषता भनेको यो स्थायी प्रकृतिको वस्तु हो।
यो विश्वास गरिन्छ कि एक महिलाको सम्पूर्ण जीवनमा औसत ४५० पटक महिनावारी हुन्छ। यसको मतलब एक महिलाले आफ्नो जीवनमा करिब ७ हजार २ सय सेनेटरी प्याडहरू प्रयोग गर्नुपर्ने हुन्छ। जबकि महिनावारी कपको ठूलो विशेषता भनेको एउटा कप ३ देखि १० वर्षसम्म टिक्न सक्छ।
यसको अर्को विशेषता यसले सिर्जना गरेको भ्याकुमले महिनावारीको रगतलाई हावाको सम्पर्कमा आउन दिँदैन, जसका कारण यस समयमा अन्डरवियरबाट गन्ध आउँदैन।
यसको नकारात्मक पक्ष भनेको स्त्री रोग विशेषज्ञहरुका अनुसार सबै महिलाले यो कपलाई हलुका रुपमा प्रयोग गर्न नसक्ने भएकाले समस्या झेल्नुपर्ने हुनसक्छ ।
असहज महसुस भएमा :-
महिनावारी कप सजिलै योनि भित्र फिट गर्न सकिन्छ, तर असहज महसुस भएमा महिनावारी कप प्रयोग नगर्नुहोस्। यस्तो अवस्थामा तपाईं सेनेटरी प्याड, ट्याम्पन प्रयोग गर्न सक्नुहुन्छ।
योनि समस्या
यदि तपाइँ योनीसँग सम्बन्धित कुनै समस्याको सामना गर्दै हुनुहुन्छ भने, महिनावारी कपको सट्टा सेनेटरी प्याड प्रयोग गर्नु राम्रो हुन्छ।
डेलिभरी
यदि तपाईंले भर्खरै योनिको शल्यक्रिया गर्नुभएको छ भने, महिनावारी कप प्रयोग नगर्नुहोस्। यसका अलावा डिलिवरी, गर्भपतनको अवस्थामा पनि यसबाट बच्नुपर्छ ।
सिलिकन एलर्जी :-
महिनावारी कप सिलिकनबाट बनेको हुन्छ। यस्तो अवस्थामा सिलिकनबाट एलर्जी भएका मानिसहरूले महिनावारी कप प्रयोग नगर्नु पर्छ। दाग, सुन्निने, चिलाउने, जलन र थकान सिलिकन एलर्जीका लक्षण हुन्। यस्ता लक्षण देखा परेमा तुरुन्तै डाक्टरसँग परामर्श लिनुहोस्।
गर्भनिरोधक उपकरणको प्रयोग :
धेरै महिलाहरूले गर्भधारण रोक्न गर्भनिरोधक उपकरणहरू प्रयोग गर्छन्। यस्तो अवस्थामा यदि तपाइँको योनिमा इन्ट्रायूटरिन उपकरण छ भने, तपाइँ महिनावारी कप प्रयोग गर्नु हुँदैन। वास्तवमा, यो गर्भनिरोधक उपकरण गर्भाशय भित्र फिट भएको कारण हो। यस्तो अवस्थामा महिनावारी कप निकाल्दा गर्भनिरोधक उपकरण पनि निस्कन सक्छ । जुन निकै पीडादायी छ ।
